Урысейм и цIыхухэм, псом хуэмыдэу, Кавказым щыпсэухэм я дежкIэ, унагъуэр гъащIэм нэхъыщхьэу къалъытэхэм ящыщщ. Аращ УФ-м и Президент Путин Владимир УФ-м и Конституцэм халъхьэну зэхъуэкIыныгъэхэм я гугъу щищIым, унагъуэм нэхъы- щхьэу гу щIылъитари. Шэчыншэу, унагъуэм къыщхьэщыжын, ар сыт и лъэныкъуэкIи хъумэн хуейщ.
Унагъуэм и мыхьэнэр къыхощ «О прожиточном минимуме в Российской Федерации» федеральнэ хабзэм. Абдежым къызэрыщыгъэлъэгъуамкIэ, унагъуэм исщ «IыхьлыгъэкIэ зэпха, унагъуэ хъызмэтыр зэщIыгъуу зезыхьэхэр». Абыхэм щIагъужащ: «Правительствэм и хуитыныгъэ лъэкIыныгъэхэм яхохьэ унагъуэм, цIыхуцIэ зиIэм къыдекIуэкI унагъуэ лъапIэныгъэхэр гъэбыдэнымрэ хъумэнымрэ япха Iуэхухэр».
Щапхъэу къахь къэрал щхьэхуэхэм я деж адэ – анэхэр «езанэ», «етIуанэ» жэуэ зэрызэкIэлъыхьар. Аб- дежым мэхъу цIыхухъуитIым е бзылъхугъитIым зы унагъуэ къагъэщIу, сабийхэр япIу. Абы къыхэкIыу, къагъэуващ Конституцэм занщIэу, къехьэкI – нехьэкI хэмыту итхапхъэу: «Унагъуэр къагъэщI хъулъхугъэмрэ бзылъхугъэмрэ».
Путин Владимир еувэлIащ апхуэдэ бгъэдыхьэкIэм. Ауэ тригъэчыныхьащ: «Сыт хуэдэ мыхьэнэ унагъуэм игъуэтын хуейр? Псалъэм и жыIэгъуэкIэ, дауэ хъуну унагъуэр ныкъуэмэ, иримыкъумэ?»
— Нэчыхьыр (бракыр) — цIыхухъумрэ бзылъхугъэмрэ къагъэщI зэгухьэныгъэщ. Унагъуэр зы тIэкIукIэ нэгъуэщIщ. Мы гупсысэр езыр тэмэмщ, ар ядэщтэн хуейщ. Ауэ тегъэчыныхьыпхъэщ абы и жыIэкIэмрэ ар здыхэувэнумрэ. «Япэ адэ – анэ», «етIуанэ адэ – анэ» псалъэхэм ехьэлIауэ, сэ зэгуэрым абы теухуауэ утыкум щыжысIащ, иджыри къытезгъэзэжынущ: сэ президенту сытетыху «Япэ адэ – анэ» щыIэнукъым, щыIэнур «адэрэ анэрэщ», — щIигъэбыдащ Путин Владимир.
Урысей Федерацэм и Президентым къызэрилъытэмкIэ, ди къэралым щыIэ лъэпощхьэпо нэхъ инхэм ящыщщ унагъуэ куэдым я хэхъуэр зэрымащIэр. Абы къы- хэкIыу, Президентым къыхилъхьащ мыпхуэдэу: мы гъэм щIышылэм (январым) и 1– м щегъэжьауэ, зи ныбжьыр илъэси 3 – 7 – м ит сабий зыщIэс унагъуэхэм мазэ къэс ахъшэ иратынущ.
Зратынур «прожиточный минимум» жыхуаIэ хэхъуэ нэхъ мащIэм хуэдэ зимыIэ унагъуэхэращ. Нэхъапэхуным апхуэдэ ахъшэр хэхъуэ нэхъ мащIэм и ныкъуэм хуэдизу щытынущ — сом мини 5,5 – рэ. Ауэ абыкIэ къэувыIэну- къым. Мы ахъшэр зэрыратуи унагъуэм и хэхъуэр «прожи- точнэ минимумым» аргуэру нэмысмэ, нэгъуэщI лъэбакъуэхэр ячынущ, нэгъуэщI Iэмалхэр зэрахьэнущ…
2020 гъэм щIышылэм (январым) и 1 – м щегъэжьауэ, унагъуэм къихъухьа япэ сабийм анэ гъэтIылъыгъэр (материнский капитал) иратынущ. Ар нобэкIэ сом 466 617- рэ мэхъу. Апхуэдэ дэIэпыкъуныгъэм унагъуэ ны- бжьыщIэхэр нэхъри тригъэгушхуэнущ сабий къащIэ- хъуэным. ЕтIуанэ сабийм папщIэ а ахъшэм сом мини 150 – рэ халъхьэжынущ. Ещанэ сабий къызэрыхъухь унагъуэм сом мин 450 – рэ иратынущ ипотекэ щIыхуэр япшыныжын папщIэ. А щIыкIэм иту, сабиищ зиIэ унагъуэм сом мелуаным щIигъу къыхэхъуэнущи, и псэупIэ Iуэхухэр гугъэзагъэу зэфIигъэкIыфынущ.
АдэкIэ, Конституцэм хуащIыну зэхъуэкIыныгъэхэм ящыщщ пэщIэдзэ (1 – 4 – нэ) классхэм щеджэ сабийхэр
ерыскъы хуабэкIэ пщIэншэу къызэрагъэпэщыныр. Тех- ническэ и лъэныкъуэкIэ, мылъкукIэ абы хуэхьэзыр хэ- гъуэгухэм ар яублэнущ мы гъэм фокIадэм (сентябрым) и 1 – м. Адрейхэми мы Iуэхур 2023 гъэм и фокIадэм благъэкI хъунукъым.
Гу лъыттэнщи, Къэрал Думэм хэт «Зыуэ щыт Уры- сей» партым и фракцэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ Исаев Андрей дигу къегъэкIыж пэщIэдзэ классхэм щеджэ сабийхэр пщIэншэу гъэшхэным теухуауэ Президентым жи- Iар зэхэгъэж имыIэу унагъуэ псоми яхьэлIауэ зэрыщытыпхъэр.
— Апхуэдэ бгъэдыхьэкIэр пэщIэдзэ классхэм щеджэ сабийуэ хъуам яхуэгъэзауэ щытын хуейщ, — щIегъэбыдэ абы.
ЩIыдгъужынщи, Конституцэм халъхьэ зэхъуэкIыны- гъэхэм цIыхухэм фIы къахудэкIуэнращ къалэн нэхъыщхьэр.
ДЭБАГЪУЭ Хьэтызэ